Bilimsel olmayan ve halk arasındaki karşılığıyla karabasan bilimsel adıyla uyku paralizisi, uyku sürecindeki sorunların bir yansımasıdır. Verimli bir uykunun önündeki en büyük engellerden biri olan uyku felci, uykudayken bilinciniz açıkmış hissi uyandırır.
Sonrası ise bilincinizin size korkunç oyunları ve verimsiz bir uyku süreciyle geçer. Peki tam anlamıyla uyku felci nedir, uyku felci zararları nelerdir ve bu yaygın uyku hastalıklarından biri nasıl önlenir? Bu yazımızda sizler için en yaygın uyku hastalıklarından biri olan uyku felcini ele alıyoruz. Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan birlikte uyku felci nedir sorusuna yanıt bulalım.
Halk arasında karabasan olarak da ifade edilen uyku felci, uyku kalitesini olumsuz yönde etkileyen uyku bozuklukları arasında yer alıyor. Uyku felci nedir sorusu ise kişinin geceleri uyku sırasında bilincinin yerinde olmasına rağmen hareket edemediğini hissetmesi olarak ifade edilebilir.
Uyku felci, kişilerin uyku döngüsü devam ederken yaşanan bir uyku problemidir. Yani REM uykusu olarak adlandırılan uyku döngüsü devam ederken bireyin bilinci açılır. Bu sırada beyin uyku hâlinden çıkmış olsa bile vücudun hareketlerine müdahale edemez. Kimi zaman birkaç dakika boyunca devam eden, kimi zaman da yalnızca birkaç saniye süren uyku felcinin aslında geçici bir durum olduğunu söylemek mümkündür. Yine de kısa süreli de olsa hissedilen kötü deneyim, uyku kalitesini de negatif yönde etkiler.
Öte yandan uyku felci, iki farklı durumda ortaya çıkabilir. Bunlardan bir tanesi hipnogojik uyku felcidir. Hipnogojik uyku felci, uykuya dalma esnasında ortaya çıkan çeşittir. Hipnopompik ya da doğum sonrası uyku felci ise uyandıktan sonra meydana gelen uyku felci türüdür. Sizler için uyku felci nedir sorusunu yanıtladık. Fakat uyku felci ile ilgili bilmeniz gerekenler elbette bununla sınırlı değil. İçeriğimizin devamını okuyarak bu konu hakkında merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
Uyku felci ile ilgili en çok araştırılan konulardan bir diğeri de kimlerin uyku felci yaşayabileceğidir. Fakat bunun tek bir yanıtı yok çünkü pek çok farklı gruba ait insan uyku felci yaşayabilir. Genellikle gençlik yıllarında ortaya çıkan bu önemli uyku sorunu, hem kadınların hem de erkeklerin başına gelebilir.
Öte yandan uyku felci yaşayan kişilerin genellikle narkolepsi olarak ifade edilen uykusuzluk sorununu da beraberinde yaşadıkları bilinen bir gerçektir. Bununla beraber söz konusu durumu kronik olarak yaşamasa bile hemen hemen herkes hayatında en az bir kez uyku felci ile karşı karşıya kalabilir.
Uyku felci nedir sorusunu yanıtladığımıza göre gelin şimdi uykunuzu yarıda kesen bu felcin belirtilerine göz atalım. Uyku felcinin en belirgin özelliklerinden biri uykuda hareket edememedir. Uykuda hareket edememe, uyku felci yaşadığınızın bir numaralı göstergesidir. Bu belirtinin bilimsel karşılığı da uyku atonisi yani vücudun felç hâlinde olmasıdır. Tipik bir uyku felci deneyiminin belirtisi bilinciniz açıkken konuşamamak ve hareket edememektir. Bu belirtilere ek olarak yaygın görülen diğer uyku felci belirtileri de şöyledir:
● Nefes almakta güçlük yaşama,
● Zaman zaman aşırı terleme,
● Göğüste ve vücutta baskı,
● Ölecekmiş hissi,
● Aşırı korku ve gerilme,
● Vücut kasılmaları,
● Uyku sırasında korkuya bağlı olarak sanrı ve rüyalar görmek.
Uyku deneyimini verimsiz hâle getiren uyku paralizisi, sanki üstünüze doğru gelen korkunç bir varlık izlenimi yaratır. Bu deneyimi daha da korkunçlaştıran ise bilinciniz yerindeyken aşırı korkmanız ama hareket edememenizdir. Uyku felci belirtilerinin önüne geçmek için ise bu belirtilere neden olan uyku paralizisinin sebeplerini tespit etmeniz gerekir.
Uyku felcinin ana nedeni konusunda net bir fikir birliği yoktur. Bununla beraber yapılan araştırmalar sonucunda uykusuzluğun ve psikolojik bazı duygu durumlarının uyku felcine neden olduğudur. Ayrıca yanlış uyku pozisyonu da uyku paralizisine sebep olan bir diğer etkendir. Uyku felcine neden olan genel faktörleri şu şekilde özetlemek mümkündür:
● Uzun süreli uykusuzluk,
● Sırt üstü uyumak,
● Aşırı stres ve kaygı,
● Panik atak ve diğer duygudurum bozuklukları,
● Birbirine eşlik eden korkunç rüyalar, halüsinasyon ve sanrılar,
● Açken uyumak,
● Aşırı yeme,
● Kirli Yatak ve Rutubetli Uyku Odası,
● Huzursuz bacak sendromu,
● Narkolepsi (uyku durumu bozukluğu) ve uyku apnesi,
● Aşırı alkol kullanımı,
● Aşırı İlaç kullanımı,
● Madde bağımlılığı.
Yukarıdaki uyku felci nedenleri her zaman tek başına uyku felci geçirmenize sebep değildir. Bazen uykusuzluğa eşlik eden uyuyamama kaygısı ve huzursuz bacak sendromu birleşerek uyku deneyiminizi kötüleştirebilir. Ayrıca seyahat ve başka bir yatakta uyuma gibi deneyimler de uyku kalitesini düşürerek uyku felcine neden olabilir. Uyku felcinin nedenleri ile beraber bu deneyimi nasıl tıbbi olarak teşhis edebileceğinize de göz atalım.
Uyku felci belirtilerinin yaygınlaşması, uyku felci yaşadığınızı gösterir. Tıbbi uyku paralizisi teşhisi içinse nöroloji birimini tercih etmek gerekir. Uyku felci, kişi tarafından önlenebilir bir rahatsızlık olmakla beraber bu rahatsızlığın rutinleşmesi durumunda çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Kullanılacak ilaçların ise hekim tavsiyesinde verilmesi oldukça önemli ve zorunludur.
Uyku felci günlerinizi ve gecelerinizi kabusa çevirebilecek bir uyku bozukluğu bu nedenle de kontrol altına alınması büyük önem arz eder. Eğer uyku felcinden muzdaripseniz fakat bu durumu nasıl yeneceğinize dair bir fikriniz yoksa alacağınız küçük ama etkili önlemlerle bu durumun üstesinden gelebilirsiniz. İşte uyku felcini ortadan kaldırmaya yardımcı olacak önlemler!
Uyku felcinin en önemli nedenlerinden bir tanesi gün içerisindeki stresinizi ve yorgunluğunuzu üzerinizden atamadığınız için uykunuza yansıtmanızdır. Geceleri uyku felci yaşamak istemiyorsanız özellikle uykudan hemen önce yaşadığınız stresli ruh hâline bir son vermeniz gerekir. Bunun için belki bir papatya çayı içebilir, sevdiğiniz bir şarkıyı dinleyebilir, ılık bir duş alabilir ya da kendinizi sakinleştirmek adına uyguladığınız rutini tekrarlayabilirsiniz.
Uyku pozisyonu ile uyku kalitesi arasında çok önemli bir ilişki vardır. Geceleri sırt üstü uyumanın ise hem uyku apnesine hem de uyku felcine kapı araladığı bilinir. Bu nedenle uykuya dalmadan önce yatakta sırt üstü pozisyonda yatmak yerine sağ ya da sol tarafınıza yatarak uyumayı deneyebilirsiniz.
Yaşanılan birçok hastalığın en önemli nedenlerinden bir tanesi uyku uyku düzensizliğidir. Oysaki uyku alışkanlıklarınızı iyileştirerek her gün aynı saatte uyumak ve uyanmak hem geceleri çok daha iyi uyumanıza hem de yeni günde kendinizi çok daha iyi hissetmenize yardımcı olur. Bu yüzden uyku felcini önlemek adına da alabileceğiniz önlemlerden bir tanesi de uyum sağlayabileceğiniz bir uyku düzeni oluşturmak. Oluşturduğunuz bu düzende uykudan en çok verim alabileceğiniz saatlerde uyuyor olmaya da özen göstermelisiniz.
Daha önce de belirttiğimiz gibi uyku felci yaşadığınızda aslında bilinciniz açıktır yalnızca beyninizin hareketlerinize müdahale etme kabiliyeti yoktur. Fakat bu durumdan kendi kendinize çıkmanız mümkün.
Uyku felci yaşadığınızda hareket edemediğinizi anladığınızda tek yapmanız gereken vücudunuzun herhangi bir noktasını oynatmaya odaklanmak olmalı. Eğer hareket etmeyi başarabilirseniz uyku felci ortadan kalkar.
Eğer uykunuzu düzene sokma noktasında çeşitli sorunlar yaşıyorsanız bunun için alanında uzman bir hekime danışmak en doğrusu olacaktır. Doktorunuz uygun görürse yine onun kontrolünde uyku döngülerini düzenlemeye yardımcı olması için uyku ilacı kullanabilirsiniz.
Daha önce de belirttiğimiz gibi uyku felci yaşadığınızda aslında bilinciniz açıktır yalnızca beyninizin hareketlerinize müdahale etme kabiliyeti yoktur. Fakat bu durumdan kendi kendinize çıkmanız da mümkündür. Uyku felci sırasında hareket edemediğinizi anlamanız durumunda, tek yapmanız gereken vücudunuzun herhangi bir noktasını oynatmaya odaklanmak olmalı. Eğer hareket etmeyi başarabilirseniz uyku felci ortadan kalkar.
En az bir kez uyku felci geçirdiyseniz bu korkunç ama anormal olmayan deneyimi bir daha yaşamak istemezsiniz. Bununla beraber bazı uyku sorunlarına bağlı olarak rutinleşen uyku felci sonrasında bunun zararı olup olmadığını da merak ediyor olabilirsiniz. Uyku felci öldürür mü sorusunu yanıtlayalım.
Uyku felci, zaman zaman psikolojik etkenlere bağlı olarak geliştiği için öldürücü bir etkiye sahip değildir. Ayrıca tek başına da uyku felcinin ölüme sebep olması mümkün değildir. Diğer uyku bozuklukları gibi uyku felci de önlenebilir. Yaşam ve uyku kalitesindeki olumlu değişiklikler, uyku felci belirtilerini de önemli ölçüde azaltır.
Bu içeriğimizde sizler için uyku felci nedir sorusunu yanıtladık ve yaşadığınız bu durumu önlemeye yardımcı olabilecek önerileri sıraladık. Umuyoruz ki faydalı olmuştur ve sizleri yeniden kusursuz uyku ile buluşturmaya yardımcı olabilmişizdir. Öte yandan iyi uyku için yatak ve yastık seçimi de oldukça önemlidir. Bu konuda gerekli bilgileri edinmek ve kendinize uyan yatağı öğrenmek isterseniz Lova Uyku Testini çözebilirsiniz. Ayrıca geceleri mışıl mışıl uyuyabilmek adına 120 kusursuz gece garantisi sunan Lova Yatak’ın yatak ve yastık ürünlerini tercih edebilirsiniz.