Yeni doğan güne huzurlu bir şekilde uyanmanın anahtarı hiç şüphesiz ki geceleri keyifli ve huzurlu bir uyku uyumak. Peki kaliteli bir gün geçirmenize yardımcı olan uyku evreleri hakkında yeterince bilgi sahibi misiniz?
Uyku evreleri sırasında vücudunuzun hem zihinsel hem de fiziksel olarak vermiş olduğu tepkiler neler olabilir? Kullanıcılarını kusursuz uyku deneyimi ile bir araya getiren Lova Yatak olarak hazırladığımız yazımızda, daha mutlu sabahlara uyanmak için bilmenizin faydalı olabileceğini düşündüğümüz bu sorulara yanıt buluyoruz.
Ek olarak, bununla çok yakın ilişkili bir başka konu olan biyolojik saat ile ilgili bilmeniz gerekenler için Biyolojik Saat Nedir? Uyku ve Biyolojik Saat İlişkisi başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
İnsanoğlunun yaşamına sağlıklı bir şekilde devam edebilmesinde iyi ve kaliteli uykunun büyük bir paya sahip olduğunu söylemek zannediyoruz ki yanlış olmaz. İdeal uyku saati yaş aralığına göre farklılık gösterse de uyku evreleri herkes için aynıdır.
Uykunun temelde iki evreden oluştuğunu söylemek mümkün. REM (Rapid Eye Movement) ve Non-REM (Non Rapid Eye Movement) olarak adlandırılan temel evrelerden Non-REM evresi ise kendi içerisinde dört farklı uyku döngüsüne ayrılmaktaır.
Bu anlamda bir gecelik uyku döngüsü beş farklı evrede ele alınmaktadır. Vücut dokularının ve hücrelerin onarıldığı; beynin aktif hale gelerek öğrenilenleri depolandığı ve daha pek çok hayati fonksiyonun yerine getirildiği uyku döngüsü sırasında vücudun vermiş olduğu tepkiler de farklılık göstermektedir.
Uyku evreleri, tüm memelilerde ve kuş türlerinde bulunmaktadır. Peki uyku evreleri nelerdir ve uykuya etkileri nelerdir? Yazımızın devamında bu soruların yanıtını bulabilirsiniz!
Temel olarak beş farklı grupta incelediğimiz uyku evrelerini aşağıdaki gibi listeleyebiliriz:
Uyunan uykunun yaklaşık %25’ini oluşturan REM uykusu, Türkçe’de ‘Hızlı Göz Hareketleri’ olarak da adlandırılmaktadır. Uyku haline geçildikten yaklaşık yarım saat sonra girilen REM evresi, 10 ila 15 dakika boyunca devam etmektedir.
Buna ek olarak, uykunun REM evresine dair bilinmesi gereken bir diğer unsur da REM uykusunun, uyku devam ederken her saat başı tekrar ettiği gerçeğidir. Yani düzenli uyuyan bir kişinin REM uykusu, gece boyunca 6-7 defa tekrar etmektedir.
Uykuda REM uykusundan arta kalan tüm zamanları oluşturan Non-REM uykusu, toplam sürenin %75’ine denk gelmektedir. NREM evresi sırasında görülen rüyaların hiçbirinin hatırlanması mümkün değildir.
Yaklaşık 90 dakika boyunca devam eden Non-REM, gece boyunca 6 ila 7 periyod halinde tekrarlanmaktadır. Bununla birlikte Non-REM uykusu, kendi içerisinde 3 faza ayrılmaktadır. Bunlar sırasıyla:
a. I. Evre: Uykunun en hafif halde olduğu bu evre, toplam uykunun yaklaşık %5’ini oluşturmaktadır. Beyin fonksiyonlarının işlevsel olarak çalışması, bu evrede çok azdır.
b. II. Evre: Toplam uykunun neredeyse %45’ini oluşturan evre, Non-REM uykusunun ikinci evresidir. Bu aşamada beyin kendisini derin uyku halini almaya hazırlamaktadır.
c. III. Evre: Derin uykunun yaşandığı III. evre, toplam uyku süresinin %12’inden meydana gelmektedir.
ç. IV. Evre: Toplam uykunun %13’ünü oluşturan IV. evrede de derin uyku yaşanmaktadır.
Uyku evreleri konusuna kısaca giriş yaptıktan sonra gelin daha fazla vakit kaybetmeden bu aşamalarda gerçekleşen vücut hareketlerinizi de inceleyelim!
Öte yandan uykusuzluğun hem fiziksel hem de psikolojik açıdan pek çok sorunu beraberinde getirdiği de bir gerçek. Bu konu hakkında ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz Uykusuzluk Nedenleri Nelerdir? 10 Temel Uykusuzluk Nedeni başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Daha önce de sözünü etmiş olduğumuz gibi uyku evreleri sırasında vücudun vermiş olduğu tepkiler aslında birbirinden çok farklıdır. İnsanoğlunun en temel ihtiyaçlarından biri olan uyku döngüsü devam ederken vücut ve zihin onarılır, yenilenir ve bireyi bir sonraki güne hazırlar. Peki uyku evreleri sırasında vücut tepkileri nasıl olur? İşte yanıtı!
Başta melatonin hormonu olmak üzere vücut sağlığını korumaya yardımcı olacak ve büyüme ve gelişimi destekleyen pek çok hormon, geceleri uyku sırasında salgılanmaktadır. Hormon salınımı tüm uyku evreleri sırasında devam ederken ne yazık ki düzenli bir uyku düzenine sahip olmayan kişiler için hormon salınımı mümkün değildir.
Geceleri rüya görülen evre REM uykusudur. Bu sırada gözler çok hızlı bir şekilde hareket ettiğinden kaslarda felç yaşanır. Bu da hareket kabiliyetini sonlandırır.
Buna ek olarak uyku felci, en önemli uyku sorunlarının başında gelmektedir. Konuya dair ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz Uyku Felci Nedir? Uyku Felci Nasıl Önlenir? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Uyku haline geçildiğinde vücut fonksiyonlarında de değişiklikler meydana gelmektedir. Non-REM sırasında daha yavaş ve derin nefesler almaya başlarsınız. REM evresine geçildiğinde ise rüya görmeye başlayacağınızdan daha hızlı ve kısa nefesler almaya başlarsınız.
Beyin hücreleri, uyku sırasında kendini dinlendirmeye alır ve bu esnada o gün yaşanan her şeyi depolamaya başlar. Uzun süreli belleğe işlenecek olan tüm bilgiler, uyku sırasında toparlanmaktadır. Böylece uyurken yalnızca bedeninizi dinlendirmiş olmazsınız, aynı zamanda hafızanız da güçlenmiş olur.
Bununla birlikte REM uykusu sırasında, kısa süreli bellekte depolanan gereksiz tüm bilgiler silinmektedir.
Uyku, hem zihnin hem de bedenin dinlendiği; günün en özel zaman dilimlerinden bir tanesidir. Uyku sırasında strese sebep olan kortizol hormonunun salınım miktarı düşmektedir, bu da kendinizi rahatlamanıza ve ertesi güne çok daha olumlu bir enerjiyle başlamanıza yardımcı olacaktır.
Uykunun Non-REM evresine geçildiğinde boğaz çevresinde daralma ve burun tıkanıklığı meydana gelmektedir. Bu da nefes alış miktarının azalmasına ve dolaylı yoldan da horlamaya sebep olmaktadır.
Bununla birlikte uyku apnesi, kendini horlama ile gösteren bir uyku problemi olarak ön plana çıkmaktadır. Uyku apnesine dair daha ayrıntılı bilgi edinmek ve bu hastalıktan kurtulmanın yollarını öğrenmek için Uyku Apnesine Ne İyi Gelir? başlıklı yazımızı incelemenizi tavsiye ederiz.
Bu yazımızda sizler için uyku döngüsünü oluşturan evrelerden söz ettik. Uykuya dair keyifli ve bilgilendirici diğer içeriklerimiz için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Son olarak keyifli ve kaliteli bir uyku deneyimi için yatak seçiminizde Lova Yatak’ın kullanıcılarını kusursuz uyku ile buluşturan yatak modellerini tercih edebileceğinizin de altını çizelim.
Dilerseniz size en yakın size en yakın Lova mağazasını ziyaret ederek isterseniz de online satış danışmanlarımız ile iletişime geçerek size en uygun yatağın hangisi olduğunu öğrenebilir, güvenle satın alabilirsiniz.