Stres, yorgunluk, beslenme alışkanlıkları gibi faktörlerin oldukça etkili olduğu uyku sırasında birçok farklı problem baş gösterebiliyor. Sık şekilde karşılaşılan bu problemlerin neler olduğunu bilmek erken teşhis ve tedavi için oldukça önemli. Vücudun en büyük enerji kaynağı olan uyku hakkında bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken terimleri sıralayacağımız uyku sözlüğü sayesinde, verimsiz uykuların sebeplerinin neler olabileceğini öğreneceksiniz.
İyi bir uyku deneyimi için bilgi sahibi olunması gereken ve çoğu kişi tarafından da tecrübe edilen uyku terimleri sayesinde karşılaşılabilecek olumsuzlukların hangi anlama geldiğini ve neler yapılması gerektiğini daha iyi ve net bir şekilde öğrenebileceksiniz.
Uykuya dalmada ya da uykuyu sürdürmede güçlük yaşamak olarak tanımlanabilecek olan dissomnia, uyku süresini ve kalitesini olumsuz olarak etkiler. Dissomnia’ya sahip olmanın en büyük faktörleri arasında stres, yüksek kafein tüketimi ve fiziksel rahatsızlıklar vardır.
Yetişkin bir bireyin uyku süresinin yaklaşık %25’ini kapsayan delta uykusu, vücudun dokuları yenilediği ve bağışıklık sisteminin güçlendiği bir uyku aşaması. Aynı zamanda yavaş dalga uykusu olarak da bilinen ve hafızada da oldukça etkili olan bu uyku yaşlandıkça daha sık tecrübe ediliyor. En derin uyku hali olan delta uykusunun süresinin uzunluğu uyku kalitenizi belirleyen en önemli unsur oluyor.
Bruksizm ya da halk arasında bilinen ismiyle diş gıcırdatma, oldukça sık görülen bir uyku rahatsızlığıdır. Hafif şiddette olan bruksizm tedavi gerektirmiyor fakat bazı durumlarda çene yapısı bozukluğuna, diş hasarlarına ve baş ağrılara sebep olabiliyor. Düzenli diş kontrolü yaptırmak bruksizmin erken teşhisi için oldukça önemli. Aynı zamanda bruksizme sahip olan kişilerde yüksek şiddette horlama ve uyku apnesi görülme sıklığı da oldukça yüksek.
Halk tabiri ile uyanayazma olarak da nitelendirilen Arousal, uyku sırasında ani ve kısa süreli uyanma haline deniyor. Uyuyan tarafından fark edilmemesi sebebiyle tespiti kolay olmuyor. Önemli olan bir rahatsızlık olmasa da teşhis edilme süreci bu yüzden geç oluyor. Tecrübe eden kişinin gündelik hayatını etkileyen bir rahatsızlık olmadığı için endişe uyandıracak bir durum olarak kabul edilmiyor.
Uyanıklık ve uyku arasındaki geçiş haline verilen ad olan Hipnagojik halüsinasyon, hayali görüntüler görülmesine sebep oluyor. Çoğu insanda görülen bu durum sağlık açısından bir tehdit oluşturmuyor. Genellik uzun süre uykusuz kalındığı zaman tecrübe edilen bu halüsinasyonlar duyulardan faydalanarak oldukça gerçekçi deneyimler yaşatabilir.
Genellikle travmalardan kaynaklanan ve uyku sırasında ve sonrasında görülen istemsiz vücut hareketleri olan Parasomnia, rüyalar, algılar ve duyu organları tarafından tetikleniyor. Psikiyatrik ve nörolojik olarak tedavi yöntemleri bulunuyor. Gece terörü olarak da bilinen bu rahatsızlık uyurgezerlik, uyurken konuşma gibi istem dışı hareketlerin tamamını kapsıyor.
Davranışçı bir tekniğe sahip olan Kronoterapi, uyku vaktinin bilinçli olarak ertelenmesi ile kişinin istenilen uyku düzeni saat aralığına gelmesini sağlıyor. Gün başına maksimum 3 saat olan erteleme durumu ile birlikte uyku düzeni sıkıntısı yaşayanların doğru bir rutine sahip olması amaçlanıyor. Bu sayede uyku rutini olması gereken zaman aralığına girmiş oluyor.
Yoğun duyguların tecrübe edilmesinden sonra oluşan Katapleksi, kas fonksiyonlarının ani kaybı olarak tanımlanabilir. Katapleksi aşırı korku ve heyecan gibi duygular sonucu oluşuyor ve bayılma atağı olarak kendini gösterir ve maksimum birkaç dakika sürer. Çene, boyun ve kol kaslarında oldukça sık karşılaşılır.
Vücudun uyku deneyimini etkilemesinin en önemli unsurlarından olan vücut sıcaklığı, ideal ölçülerde olmadığı zaman uykunun kesilmesine ve devam etmemesine sebep olabiliyor. Yatılan andan itibaren ısı yaymaya başlayan vücut uykunun sonlarına doğru soğumaya başlıyor.
Yüksek vücut sıcaklığı sayesinde vücudunuz uyanması gerektiği zamanı farkederken düşük sıcaklık, vücudun uykuya devam etmesini sağlıyor. En uygun uyku deneyimini yaşamak için vücut sıcaklığının ve dolayısıyla da oda sıcaklığının ideal derecelerde olması gerekir.
İsminden de belli olduğu gibi belirli bir uyku rutinine sahip olmamak anlamına gelen Uyanıklık Ritim Bozukluğu, gün içerisinde en az 3 kez olan ve 2-4 saat süren farklı uyku periyotlarına sahip olan kişilerde görülüyor. Genellikle nörolojik hastalıklara sahip kişilerde görülüyor ve toplam uyku süresi normal gözükse de verimsiz bir uyku deneyimi sağlıyor.
Kontrol edilemeyen ve gün içinde gelen ani uyku atakları olarak tanımlanabilecek olan Narkolepsi, gündelik yaşamı oldukça zora sokuyor. Çoğu hastada aynı zamanda görülen uyku paralizi ve katapleksinin eklenmesi ile de tedavi edilmesi mecburi olan bir probleme dönüşüyor. Tedavi edilmediği takdirde hayati sonuçlara yol açabilmesi nedeniyle narkolepsi tanımına uyan bir belirti görüldüğü zaman bir uzmana danışılmalı ve teşhis kondurulmalıdır.
İnsanların dörtte birinde görülen uyku paralizi, uyandıktan sonra yaşanılan geçici konuşma ve yürüme yetisi kaybı olarak adlandırılıyor. Oldukça yaygın olması sebebi ile çoğu insan tarafından göz ardı edilse de tecrübe edildiği takdirde tedavi ve teşhis için başvurulmalıdır.
Sahip olduğu yeni nesil uyku teknolojileri ile kişiselleştirilmiş uyku deneyimini ön planda tutarak yaşam kalitenizi artırmayı hedefleyen Lova Yatak olarak hazırladığımız bu yazımızda uyku sözlüğü ve 12 farklı uyku teriminden bahsettik.
Siz de listelediğimiz terimleri göz önünde tutarak uyku deneyiminizi en üst seviyeye çıkarmak için dikkat etmeniz gereken noktalara önem göstererek konforlu ve kesintisiz uyku rutinine sahip olabilirsiniz.
Lova Yatak mağazalarında bulunan fizyoterapistler alabileceğiniz ücretsiz destek sayesinde uykunuz için en konforlu yatağı bulabilir, kişiselleştirilmiş uyku deneyiminin keyfini çıkarabilirsiniz. Sitemizdeki Lova rahat uyku testi ile ihtiyacınızı belirleyebilir, Lova Yatak mağazalarını ziyaret ederek son teknoloji ile üretilen yatakları inceleyebilirsiniz. Ayrıca”Uyku Felci Nedir? Uyku Felci Nasıl Önlenir?”başlıklı içeriğimizi okuyabilir ve uyku dünyasına dair diğer tüm yazılarımız için Lova Blog’u ziyaret etmeyi unutmayın!