Esnemek neden olur sorusu, hiç kuşkusuz yüzyıllardan beri hemen hemen herkesin aklını en az bir kez de olsa kurcalamış olan soruların başında geliyor. Peki ama yalnızca insanlarda değil aynı zamanda tüm omurgalı hayvanlarda gözlemlenen esneme davranışının altında yatan sebep ne olabilir?
İçeriğimizde sizler için neden esneriz sorusunu hem keyifli hem de bilgilendirici detaylarla yanıtlıyoruz. Yazımızı sonuna dek okuyarak bebekliğinizden bugüne dek nedenini bilmeden yaptığınız esneme davranışının arkasındaki motivasyon kaynağını öğrenebilirsiniz.
İnsanoğlunun, aslanlardan kuşlara dek pek çok farklı hayvan türü ile ortak olarak gerçekleştirmiş olduğu eylemlerden biri de esnemek. Esnemek neden olur sorusuna cevap vermeden önce dilerseniz esnemenin ne anlama geldiğini kısaca yanıtlayalım…
Esnemek aslında ağzın genişçe açılması yoluyla dışarıdaki oksijenin akciğerlere nüfuz etmesini sağlayan ve bilinçdışı yapılan bir davranış olarak ifade edilebilir.
Bazı esnemeler oldukça kısa süreli ve anlık olarak gerçekleşirken bazıları da birkaç saniye boyunca devam etmektedir. Öte yandan bazı durumlarda esneme, sulu gözler ya da sesli iç çekişler ile ortaya çıkabilmektedir.
Esneme ile ilgili belki de en ilginç ayrıntılardan bir tanesi, esnemenin fetüsün 20. haftalık olması ile birlikte esnemeye başlamasıdır. Peki yeni doğan bir bebekte de sürüsüne önderlik eden bir aslanda da görülen bu davranışın temel nedeni ne olabilir? İşte neden esneriz sorusuna verilebilecek 8 yanıt!
Genç yaşlı fark etmeksizin herkeste gözlemlenen bu hareket aslında fiziksel olarak uyku ihtiyacının bir habercisi olarak açıklanabilir. Özellikle de biyolojik saatlerin dışına çıkıldığı ve uykusuz kalındığı takdirde vücut, esneme yoluyla kendisini uyku sürecine hazırlamaktadır.
Biyolojik saat kavramına dair daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak isterseniz Biyolojik Saat Nedir? Uyku ve Biyolojik Saat İlişkisi başlıklı yazımızı mutlaka incelemenizi tavsiye ederiz.
Çocukluk döneminden bu yana hepimiz, bir işi yapmak istemediğimiz fakat zorunluluktan dolayı yaptığımız zamanlarda bol bol esnediğimizi fark etmişizdir. Örnek verecek olursak ders çalışmak istemeyen çocukların bolca esnediğine ve uykusuzluktan şikayet ettiklerine pek çok kez şahit şahit olmuşsunuzdur. Böyle anlarda esnemenin sıkılma anlarında beyne gönderilen sinyaller ile alakalı olduğu çıkarımı yapılabilir.
Beynin daha yüksek bir performansla çalışmasını sağlama ihtiyacının esnemeyi tetikleyen sebeplerden biri ve esnemek neden olur sorusunun bir başka yanıtı olduğu söylenebilir. Esneme anlarında beyinde gerçekleşen soğuma, zihinsel işlevleri de artırmaya yardımcı olmaktadır.
Esnemenin beynin soğutulmasına neden olduğuna dair ortaya atılan bir diğer teori de ortam sıcaklığını manipüle etmek amacıyla ortaya çıktığıdır.
Bu konuya dair Viyana Üniversitesi’nde görev yapan iki akademisyenin yaptığı araştırmaya göre, insanların çeşitli bölgelerde esneme eğilimlerinin değişiklik gösterdiği kanıtlanmıştır. Viyana ve Arizona’da iki ayrı grup üzerinde uzun bir süre boyunca devam eden araştırmada Arizona’da yaşayan insanların kış aylarında daha fazla, Viyana’da yaşayan insanların ise yaz aylarında daha fazla esnediği gözlemlenmiştir.
Esnemenin bir diğer işlevi de solunum fonksiyonlarının sağlıklı bir biçimde çalışmasını desteklemek olabilir. Sağlıklı bir yaşam için kanda ihtiyaç duyulan oksijen miktarına, esneme yoluyla çok daha hızlı ve bir biçimde ulaşılabilmektedir. Çenenin maksimum seviyede açılması yoluyla ortaya çıkan esneme davranışı sırasında vücuda giren oksijen ile birlikte kalp ritmi de hızlanır. Bu sayede kalbin kana pompaladığı oksijen miktarında da artış gözlemlenir.
Solunum fonksiyonlarının düzgün çalışmamasının çeşitli uyku sorunlarına kapı araladığı bilinmektedir. Bunlardan biri de uyku apnesi. Uyku apnesinin sebepleri ve çözümüne dair merak ettiklerinizi Uyku Apnesine Ne İyi Gelir? başlıklı içeriğimizi okuyarak öğrenebilirsiniz.
Esnemenin hemen herkes tarafından bilinen bir diğer sonucu da esneyen bir kişinin bulunduğu ortamda diğerlerinin de çok geçmeden ona ayak uydurmasıdır. Yani bu durumda esnemenin aslında bir çeşit sözsüz iletişim yöntemi olduğunu söylemek mümkün.
Öyle ki esnemeye dair maymunlar üzerinde yapılan araştırmalar da aslında bu durumun bir kanıtı niteliğinde… Bir gruptaki lider maymunun esnemesinin, diğer maymunların da aynı davranışı tekrar etmelerine yol açtığı gözlemlenmiştir.
Vücudun kendisini rahatlatma yöntemlerinden birinin de esneme hareketi olduğu söylenebilir. Stresli ve kaygılı olduğumuz ya da zor zamanlardan geçtiğimiz dönemlerde, beynin kimyasında bazı değişiklikler gözlemlenir. Esnemenin ise bu değişiklikleri minimalize ettiği düşünülür.
Örnek verecek olursak hayatını etkileyecek önemli bir sınava hazırlanan öğrencilerin ders çalışırken sık sık esnemesi ya da sporcuların antrenman esnasında esnemeleri, esnemenin rahatlamak ve beyni uyarmak için yapılan bir eylem olduğuna işaret olabilir.
Bundan asırlar öncesinde 4. yüzyılda, tıbbın babası olarak da anılan Hipokrat yaptığı araştırmaların sonucunda esnemenin iyileşme ile yakından ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Hipokrat’ın bu konuya dair teorisi esneme yoluyla beyinde hapsolan kötü havanın yerini iyi havaya bırakması şeklinde olsa da aradan yıllar geçtiğinde yapılan açıklamalar daha bilimsel bir zemine oturtulmuş ve iyileşmenin temel sebebinin esnemenin kandaki oksijen seviyesini artırması olduğu savunulur hale gelmiştir.
Bu yazımızda gün içinde belki de defalarca kez yapmış olduğumuz fakat tam olarak yanıt bulamadığımız esnemek neden olur sorusuna ışık tutmaya çalıştık. Bugün dünyanın farklı coğrafyalarında, esneme ile ilgili yapılan bilimsel araştırmalar devam ederken esneme olgusuna dair bilinmeyen sırlar ise insanlarda merak uyandırıyor.
Yine de esnemenin uyku ile ilişkisini göz önünde bulundurarak aşırı esnemekten rahatsız olduğunuz anlarda uykuya dalmak için harekete geçebilirsiniz. Gece boyu deliksiz ve yatakları ve kaliteli uyku ürünlerini ise kullanıcılarına kusursuz uyku konforu sunan Lova Yatak’ta bulabilirsiniz.
Eğer uykuya dalmakta güçlük çekiyorsanız, Geceleri Mışıl Mışıl Uyumak İçin Ne Yapılır? başlıklı yazımızı okuyarak uyku dalmanıza yardımcı olacak önerileri öğrenebilirsiniz.